Nederland loopt voor op andere Europese landen als het gaat om verantwoord alcoholgebruik. Dat concludeert de Europese Commissie in een rapport over de staat van de gezondheid in Nederland. De Commissie stelt om de twee jaar voor iedere Europese lidstaat zo’n rapport op, waarbij met name wordt ingegaan op de bijzondere kenmerken en uitdagingen in elk land. Ook het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ziet positieve trends als het gaat om alcoholgebruik. Zo zijn Nederlandse jongeren aanzienlijk minder gaan drinken.
Daling van totale alcoholconsumptie
Voor de meeste risicofactoren die invloed hebben op de gezondheid doet Nederland het beter dan andere EU-landen. Zo blijkt uit het rapport van de Europese Commissie dat het totale alcoholgebruik per volwassen is gedaald van 10,1 liter in 2000 naar 8,4 liter per jaar 2014, een afname van 17 procent. Het Europees gemiddelde daalde in dezelfde periode van 11,1 naar 10 liter, wat neerkomt op een daling van 10 procent.
Tegelijkertijd is de sterfte die aan alcoholmisbruik kan worden toegeschreven de afgelopen tien jaar stabiel gebleven op een niveau dat, ten minste voor mannen, ruim onder het EU-gemiddelde ligt. Voor vrouwen is er daarentegen de laatste jaren een lichte toename, hoewel de niveaus nog steeds lager zijn dan die voor mannen en dicht bij het EU-gemiddelde liggen.
Jongeren drinken op steeds latere leeftijd
Volgens de Europese Commissie scoren ook Nederlandse jongeren beter dan hun Europese leeftijdsgenoten. In 2013-14 is 17 procent van de Nederlandse jongens van 15 jaar en 16 procent van de Nederlandse meisjes twee keer in hun leven dronken geweest. Het Europese gemiddelde ligt hoger, namelijk op 27 en respectievelijk 24 procent.
Ook onderzoek van het CBS bevestigt dat alcoholgebruik onder jongeren is gedaald. Het Jaarrapport landelijke jeugdmonitor 2017 laat zien dat onder scholieren van 12 tot 17 jaar het aandeel scholieren dat ooit alcohol heeft gedronken is gedaald in de periode tussen 2003 en 2015 van 84 naar 45 procent. Deze daling is het sterkst onder de 12- tot 15-jarigen en is tussen 2011 en 2015 voor het eerst ook zichtbaar bij de 16-jarigen. Vergeleken met 2003 waren jongeren in 2015 gemiddeld ruim een jaar ouder als zij voor het eerst alcohol drinken: 12 jaar versus 13. Ook het alcoholgebruik in de maand voorafgaand aan het onderzoek is die periode bijna gehalveerd van 56 naar 26 procent.
De cijfers uit de Gezondheidsenquête van het CBS tonen ook een afname van het alcoholgebruik onder 12- tot 25-jarigen. Deze is het sterkst onder jonge tieners van 12 tot 16 jaar: in de periode tussen 2004 en 2006 had gemiddeld ruim 40 procent in de afgelopen twaalf maanden alcohol gedronken, in 2014–2016 nog geen 20 procent. Onder 16- en 17-jarigen daalde het aandeel drinkende jongeren eveneens, maar minder sterk: van 84 naar 69 procent. De alcoholconsumptie onder jongvolwassenen van 18 tot 25 jaar is de afgelopen tien jaar nauwelijks veranderd, zo concludeert het CBS.
Trend verder doorzetten
‘Deze onderzoeken bevestigen nogmaals dat Nederland op de goede weg is’, zegt Cees-Jan Adema, directeur Nederlandse Brouwers. ‘Nederlanders in het algemeen en Nederlandse jongeren in het bijzonder gaan steeds verantwoorder om met alcohol. Dat toont aan dat de gezamenlijke aanpak van overheid, maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven om bewustzijn over verantwoord alcoholgebruik te creëren effectief is. Inmiddels geniet 92% van de consumenten op verantwoorde wijze van alcohol. Bij die overige 8% kunnen we nog stappen zetten. Het is daarom goed dat het nieuwe kabinet in het regeerakkoord heeft afgesproken om alcoholmisbruik aan te pakken. De brouwerijsector trekt graag samen met de overheid op om verdere stappen te zetten’, aldus Adema.